World Wide Web: Pas kwarteeuw oud en al compleet onmisbaar
Trek de internet-stekker uit en alles gaat plat
Een kwarteeuw geleden was het er niet en misten we het niet, het internet. Vandaag is het er overal en altijd. Kunnen we nog zonder? Wat zou er gebeuren als een briljante schurk morgen het geniale virus vindt, en het world wide web weet plat te leggen? "Dan zakt alles als een pudding in elkaar", zeggen specialisten. "Van de wereldeconomie tot de kleinste bagatellen, ook voor wie tot nu toe de digitale trein aan zich heeft laten voorbijgaan. We zouden teruggeslingerd worden naar de jaren '60 waar alles nog mechanisch verliep. 't Is alsof je de ruggengraat uit de wereld zou halen!
De modale internetgebruiker kan voor zichzelf gemakkelijk de rekening maken, in het geval dat morgen de stekker wordt uitgetrokken: geen mail meer, geen Google, geen home banking, of de dienstregeling van de bussen checken. Facebook-fans zullen verweesd achterblijven, een weekendje Barcelona boeken wordt weer een fameuze opgave. Chatten met iemand aan de overkant van de wereld zal terug over de gewone telefoonlijn of gsm moeten, MSN of Skypen zit er dan niet meer in. Uw financiering via het net mag u ook vergeten.
Bedrijven zullen weer meer personeel moeten in dienst nemen om brieven en dergelijke te versturen. Aan de andere kant zou wel eens bespaard kunnen worden op informaticussen daar er geen virussen meer te verwijderen valt alleen al doordat er geen internet aanwezig zal zijn op de computers. En wie de prangende actualiteit normaal via het nieuws op het internet volgt, zal 's anderendaags weer naar de krantenwinkel moeten. De vraag is, of daar een krant zal liggen. De pagina's van de krant wordt meestal via elektronische weg van de redactie naar de drukkerij verstuurd, op de krant zou nog met veel vertragingen met de auto kunnen gebracht worden, maar ook de distributie van de kranten naar de winkels leunt op het internet. Orders worden via die weg doorgegeven. Afspraken via mail gaan dus niet met gevolg dat de telefoonrekening fors zou stijgen. Waar dan weer wel zou op bespaart worden is het internet-abonnement. En legt het virus de aanhangsels van het internet plat dan zou in een paar gevallen ook het telefoon-, fax-, gsm- en televisie-kabel-verkeer in de war kunnen gebracht worden.
Wereldeconomie
Op macro-niveau zijn de gevolgen van een crash het duidelijkst zichtbaar: de wereldeconomie komt simpelweg tot stilstand. Dat er al heel veel handel via het internet gebeurt, is één zaak. Er zal haast niet meer gecommuniceerd kunnen worden, bestellingen kunnen niet meer doorgegeven en opgevolgd worden, de transportsystemen stuiken in elkaar, de beurzen kunnen niet meer werken, de banken liggen plat, het financieel verkeer bevriest - ongeveer alles wat nodig is om de boel te doen draaien, van loonberekeningen over klanten-beheer tot facturatie, stopt. De verkeersgeleiding stokt (rode lichten zijn via internettechnologie op elkaar afgestemd), treinen staan stil (de signalisatie is internetafhankelijk), en dat terwijl de verkeersdrukte stevig zal toenemen (alles wat nu via mail wordt verstuurd, zal dan op mechanische wijze zijn bestemming moeten zoeken) met vele verkeers-files als gevolg.
De stroomvoorziening komt vrij snel in het gedrang, aangezien kerncentrales internet-toepassingen gebruiken. 'Geen mens die er ooit nog echt bij stilstaat, maar internet is de voorbij jaren zowat de kern van alles geworden, in deze wereld' zegt professor Piet Demeester van de INTEC-groep van de Universiteit Gent. 'Er bestaat niet zoveel meer, dat géén gebruik maakt van het internet, of van IP, internetprotocols. De impact van een crash van die basisstructuur zou enorm zijn, en véél verder gaan dan de meesten durven vermoeden.'
>Allesbepalend
Honderdduizenden bedrijven zouden over kop gaan, wat miljoenen banen zou kosten. En dan hebben we het nog maar enkel over de internethandel. Bedrijven die indirect het internet gebruiken om hun activiteiten uit te voeren zullen een zeker terugslag kennen. De snelheid, efficiëntie van vooral de methode van werken zal zeker drastisch veranderen.
Het is uniek dat we nooit eerder te maken hadden met een factor die zo allesbepalend is.
Vroeger bestond er voor iets dat fout liep, altijd wel een alternatief. Hier kijken we naar iets dat niet te vervangen is, en bij de gevolgen, mocht er iets misgaan, zou de huidige mondiale crisis op een flauw grapje lijken.
Geen vaste telefoon, geen gsm, geen digitale TV
Als het internet stilvalt, doen we alles weer even lekker gezellig met de telefoon en de fax, zoal vroeger, zegt de pragmatische Slimste Thuis. Dat heeft altijd gewerkt, dat zal nu ook nog wel werken.
Fout. Om de simpele reden dat een flink deel van de vaste telefoon-en fax-lijnen het ook niet meer zal doen: die zijn immers op grote schaal opgenomen in een netwerk dat wel van het internet gebruik maakt. Wie met een vast toestel belt, ondervindt dat niet, maar de kans is groot dat ergens in het hele traject een stukje van zijn verbinding digitaal via internet verloopt, en zelfs al is dat maar een heel klein stukje, het werkt niet meer.
Net zo min als digitale tv, overigens: wie bij gebrek aan chat-plezier nog eens voor de goeie ouwe tv wil gaan zitten, is eraan voor de moeite. Zelfs het gsm-verkeer zal ogenblikkelijk hinder ondervinden. Velen denken dat een gsm-verbinding uitsluitend in de lucht, tussen masten, plaatsvind. Maar niets is minder waar:: een gsm-toestel maakt verbinding met een mast, het signaal gaat daar de grond in, en zo via (glasvezel) kabel naar de mast die het dichtst bij de andere beller staat. De kans dat een gsm-verbinding gebruikmaakt van het internet of een internetprotocol, is vrij groot, en dit fenomeen breidt met de dag meer uit. Een internetcrash zou met andere woorden een grote invloed hebben op alle communicatie die niet face-to-face verloopt. Niemand durft te schatten hoe groot de IP-impact momenteel is, maar velen noemen hem 'aanzienlijk'.
Distributie wordt een ramp
Los van het feit dat de productie zal slabakken, zal vooral de distributiesector een enorme dreun te verwerken krijgen: die sector is immers bijna helemaal gedigitaliseerd. De baas van de supermarkt in Kontich belt heus niet meer naar het depot in Brussel om twee dozen choco te vragen. Als de voorraad in Kontich slinkt, krijgt Brussel automatisch, meestal via het internet, een order binnen. Just in time. Dat is een zeer goede, geoliede machine, maar als de digitale schakel wegvalt, is dat een ramp: de meeste bedrijven hebben hun oude, analoge systemen de deur uitgekeerd, en bovendien krijg je zo'n immense apparaten niet in 1, 2, 3 weer op een andere, niet-elektronische manier georganiseerd. De know-how om het 'ouderwets' te doen, is zelfs grotendeels weg.
Vliegverkeer valt vrijwel totaal stil
Veel gevlogen zal er niet meer worden. Zuiver technisch zal een vliegtuig nog wel kunnen opstijgen, mits de nodige aanpassingen in de voorbereidingen en de procedures, maar er zullen geen boekingen meer kunnen gebeuren, de passagierslijsten zullen ontbreken, alle veiligheidscontroles worden onuitvoerbaar, paspoort- en vingerafdrukken kunnen niet doorgegeven worden, zonder een link naar de centrale databank: geen enkel land zal nog het risico nemen om landingen toe te staan.
Ook het wereldwijde vervoer van goederen, of het nu via vliegtuig, boot of trein is, zal stilvallen. Een van achterop geraakte staalfabriek in Kazachstan zal nog wel staal kunnen produceren, omdat ze nog geen internet gebruikt om haar bestellingen te ontvangen, maar het transport en de verkoop van haar producten worden problematisch.
Je moet de economie als een ketting zien. De boer in Cuba zal zijn sinaasappel nog wel kunnen plukken, de vrachtwagen naar de haven zal misschien ook nog wel rijden, maar alles wat daarop volgt, is internetgevoelig: de container, de temperatuur, het schip, de route, de verdere distributie. Om van de betaling nog maar te zwijgen.
Zelfs simpelweg afrekenen met een betaalkaart wordt lastig: ook daar is internettechnologie voor nodig.
Werking van ziekenhuizen, beveiliging en onderwijs draaien in de soep
Beveiliging wordt een ramp. Cameracircuits zijn veelal via een internetprotocol verbonden met een centraal systeem, alarminstallaties zullen hun waarschuwingen niet meer kunnen doorgeven. In veel bedrijven wordt zelfs de bediening van de schuifdeuren via een website geregeld.
De automatische tolheffing in tunnels en op snelwegen draait in de soep.
De meeste grote bedrijven laten hun machineparken monitoren door externe firma's, via het internet. Sensoren houden op de werkvloer de machines in de gaten, en sturen hun data door, daar worden onderhoudsprogramma's op geënt. Dat systeem valt uit.
Veel nutsbedrijven zijn nu al geheel geautomatiseerd via internet. Valt dat uit, weet niemand nog onmiddellijk wie waar klant is, wat op korte termijn tot problemen leidt bij de distributie van gas en elektriciteit.
Het onderwijs, vooral het hogere, zal met enorme moeilijkheden geconfronteerd worden, de communicatie verloopt meer dan ooit via het internet. Haast alle 'ad-valvas'-mededelingen gebeuren elektronisch. Taken worden zelfs via internet verdeeld. Zo goed als alle wetenschappelijke informatie is gedigitaliseerd. En er zullen een paar informaticagerichte opleidingen gewoon niet meer doorgaan daar het internet het laat afweten.
Steeds meer computertoepassingen migreren naar het internet: Microsoft heeft al bijna al zijn systemen op een server geplaatst, zodat de gebruiker op zijn eigen computer alleen nog een browser nodig heeft om bijvoorbeeld programma's als World of Excel te gebruiken. En denk maar eens aan uw Hotmail account deze gaat ook via de servers van Microsoft. Mailen zal er logischer wijs dus ook niet meer bij zitten laat staan dat u nog aan de gegevens zal kunnen.
De gezondheidszorg zou problemen kennen, omdat er steeds meer met EMD's gewerkt wordt: Elektronische Medische Dossiers, te raadplegen via het internet. Ziekenhuizen zouden plots met grote werkingsproblemen te kampen krijgen, al was het maar omdat de communicatie tussen huisartsen en hospitalen (het doorsturen van scans en onderzoeksresultaten) in veel gevallen via het internet verloopt.
Sattelietkwestie of kabelkwestie
Internet is geen satellietenkwestie, zoals veel mensen denken: negentig procent van het verkeer verloopt via honderdduizend kilometers vuistdikke kabels, die over de zeebodem lopen. Af en toe blijft daar wel eens een anker achter haken, of is er schade door een bodemplaat die wat verschuift: eind 2008 werden er bijvoorbeeld in de Middellandse Zee op korte tijd drie geraakt, wat tot in Maleisië voor vertragingen zorgde in het internetverkeer. In Egypte lag toen 80 procent van het internet dagenlang uit. Er werd dan een lichte achteruitgang van de economie verwacht, ze draaide dan dagenlang maar op 20% van z'n krachten. Een deel van het internet-verkeer kon wel nog omgeleid worden via Euro-Azie en zo toch nog zijn bestemming bereiken al was dit maar een heel klein stukje, hier had men dan wel de schrik dat deze verbinding overbelast ging geraken wat nog veel erger zou geweest zijn maar het werd in de perken gehouden.
Maar dat zijn geen echte ontwrichtingen, want dit was dan ook weer snel gefixed na een week. Om een echte ontwrichting. Om die te veroorzaken, zouden de enkele tientallen supercomputers, regulerende mega-computers, tegelijk moeten getroffen worden. Die zijn verspreid over de hele wereld, behalve een vijftal, die in de Verenigde Staten in een super beveiligde bunker zijn ondergebracht. Het is veeleer onwaarschijnlijk dat iemand daar een doeltreffende aanslag tegen zou kunnen plegen, vooral gezien het feit dat één of twee servers uitschakelen, hooguit de boel wat zou ophouden. In geval van nood wordt het verkeer vanzelf omgeleid, en nemen de resterende servers het werk over.
Virus
Een virus zou doeltreffender kunnen zijn, maar het zou een geniaal virus moeten zijn. Tienduizenden hackers hebben al en poging gewaagd om het systeem te ontwrichten, twee jaar geleden nog werd een Scandinavische superserver virtueel gebombardeerd, maar nooit kende zo'n actie echt succes. 't Is wel verontrustend dat zoveel mensen er hun hobby van gemaakt hebben, van het zoeken naar de ultieme internet-bom: elke dag worden er duizenden pogingen tot aanslagen gemeld. De kans dat op een dag het boze genie toch zal opstaan, is reëel, als er honderdduizend keer geschoten wordt, kan het ooit wel eens één keer raak zijn.
Het valt niet te betwijfelen dat er de komende jaren calamiteiten zullen voordoen, met een netwerk dat zo vertakt is. Het risico op een pandemie blijft klein, maar uitsluiten kan je nooit.
Wat als het toch gebeurt?
In het allerslechtste geval, als het internet gewoon uitgeschakeld wordt, zou het jaren duren vooraleer de wereld daarvan hersteld. Er zouden weer hele nieuwe afspraken moeten gemaakt worden, nieuwe protocols ontwikkeld. Maar met de aantal IT-mensen die nu op de wereld lopen zouden we wel rap terug iets op poten kunnen zetten maar om iedereen met dit nieuwe netwerk te verbinden dat zou toch weer heel wat tijd in beslag nemen. Het zou vooral de ontwikkelde landen terug slingeren in de tijd. In minder ontwikkelde regio's zouden er ongetwijfeld hun voordeel mee doen: ze zouden veel minder aanpassingsproblemen hebben en zouden misschien zelfs een relatieve voorsprong kunnen nemen op landen als het onze, die op verschillende vlakken weer helemaal van nul moeten beginnen. De kans is in elk geval groot dat zoiets tot een heel nieuwe wereldorde zou leiden.
Sommige partijen en beroepsgroepen zouden zelfs garen spinnen bij een verlamming van het internet: de grafische sector, videoverhuurwinkels, de horeca wellicht, en niet te onderschatten de klassieke (raam)prostitutie: ook die heeft zware klappen gekregen van het internet, doordat veel vrouwen online hun zaakjes beredderen en ongestoord thuis ontvangen.
